Εισήγηση του Δημάρχου Μουζακίου κ. Γεωργίου Κωτσού στην έκτακτη Γενική Συνέλευση της ΤΕΔΚ για το σχέδιο Καλλικράτης
Αγαπητοί συνάδελφοι. Σήμερα διανύουμε μια πολύ κρίσιμη περίοδο σε ότι αφορά τα ζητήματα της Χώρας και κατά συνέπεια και της Αυτοδιοίκησης, τόσο σε θεσμικό, οικονομικό αλλά και σε αναπτυξιακό επίπεδο.
Το Μάιο του 2008 στην Γενική μας Συνέλευση πήραμε την απόφαση να ζητήσουμε να προχωρήσει άμεσα η νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση. Οι προσδοκίες όλης της κοινωνίας ήταν ότι με την νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση (Καλλικράτης) θα μπορούσε πιο εύκολα να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τοπική ανάπτυξη, για αειφόρο τοπική ανάπτυξη η οποία αποτελεί άλλωστε πρωταρχικό στόχο για την Ε.Ε. αλλά παράλληλα και μια παγκόσμια πρόκληση για τους ανταγωνιστές της σε όλο τον κόσμο.
Η εμπειρία του Καποδιστρία μας επέτρεπε μέχρι χθες να αισιοδοξούμε για την νέα διοικητική μεταρρύθμιση-Καλλικρατη όπως την ονόμασε η Κυβέρνηση. Μπορούσαμε να κεφαλαιοποιήσουμε τα θετικά και να βελτιώσουμε ότι δεν λειτούργησε, ή αν θέλετε δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Βέβαια κανείς δεν πρέπει να αγνοήσει τα σημαντικά βήματα που έγιναν στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Αυτοδιοίκησης, που ωστόσο σε πολλούς τομείς παρέμενε γραφειοκρατικό και αντιπαραγωγικό.
Ο ρόλος και η αποστολή της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης κυρίες και κύριοι συνάδελφοι είναι να βελτιώνει την καθημερινότητα του πολίτη σε όλα τα επίπεδα(κοινωνικά οικονομικά, περιβαλλοντικά) και αυτό θα έπρεπε να είναι το κυρίαρχο και για το σχέδιο Καλλικράτης . Η εξυπηρέτηση του πολίτη θα πρέπει να είναι η αφετηρία για την οποιαδήποτε μεταρρύθμιση, αλλά ταυτόχρονα η διατήρηση στο εσωτερικό κάθε νέας διοικητικής μονάδας των πολιτισμικών, και πολιτιστικών παραδόσεων δεν θα πρέπει να αποτελούν πεδία διαπραγμάτευσης.
Είναι επίσης σημαντικό να αναφέρουμε αγαπητοί συνάδελφοι ότι οι τοπικές κοινωνίες όλο και περισσότερο από κάθε χρονική περίοδο προσφεύγουν στο κοντινότερο επίπεδο εξουσίας, την Τοπική Αυτοδιοίκηση για την επίλυση των προβλημάτων τους .
Επί πλέον η Αυτοδιοίκηση στην νέα της Δομή θα πρέπει να αναλάβει ακόμη μεγαλύτερες πρωτοβουλίες που θα έχουν άμεσο αποτέλεσμα την βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Όλοι μας γνωρίζουμε την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα και θα πρέπει άμεσα να δράσουμε. Οι οικονομικοί μας πόροι θα λιγοστεύουν ολοένα και περισσότερο ,οι Δημότες δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις των απέναντι στους Δήμους. Άρα μέλημα μας θα πρέπει να είναι από δω και πέρα πως θα βελτιώσουμε τα δημοσιονομικά των Δήμων μας ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε τις υπηρεσίες στους Δημότες μας
Όταν ξεκινήσαμε να θέτουμε τους όρους (στα Συνέδρια μας) με τους οποίους θα έπρεπε να γίνει η Μεταρρύθμιση είναι βέβαιο ότι δεν είχαμε υπολογίσει το ΔΝΤ και τις συνέπειες από την παρουσία του στη Χώρα μας.
Το σχέδιο Καλλικράτης που παρουσιάστηκε δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της ελληνικής κοινωνίας διότι δεν δίνει λύση σε αυτά που μέσω των Συνεδρίων μας είχαμε θέση ως προαπαιτούμενο Πολλές από τις τότε επισημάνσεις μας δυστυχώς δεν ελήφθησαν υπ’ όψιν από την προηγούμενη κυβέρνηση που δεν προχώρησε στην νέα Διοικητική μεταρρύθμιση αλλά δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν ούτε από την σημερινή που με το σχέδιο Καλλικράτης επιχειρεί την Διοικητική Μεταρρύθμιση. Σας υπενθυμίζω ότι είχαμε ζητήσει την Οριστική λύση των οικονομικών προβλημάτων των Δήμων με την προώθηση ουσιαστικής φορολογικής αποκέντρωσης χωρίς νέους φόρους.
Την άμεση και χωρίς παρεκκλίσεις εφαρμογή του άρθρου 102 του Συντάγματος, καθώς και την πλήρη απόδοση, χωρίς αποκλίσεις και παρακρατήσεις των θεσμοθετημένων εσόδων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως προβλέπεται από το Νόμο 1828/89.
Το νέο σχέδιο Καλλικράτης δεν διασφαλίζει τα παραπάνω, απεναντίας έχουμε ήδη μια μεγάλη μείωση στους θεσμοθετημένους μας πόρους της τάξης του 30 έως 35 % με ότι αυτό συνεπάγεται για την εύρυθμη λειτουργία των Δήμων μας Επίσης είχαμε ζητήσει την σύνταξη και υλοποίηση ενός Εθνικού Επιχειρησιακού Προγράμματος Υποστήριξης για τους νέους ΟΤΑ που θα προκύψουν και το οποίο θα χρηματοδοτείται με πόρους, ανεξάρτητους από τους ΚΑΠ, θα αξιοποιεί συμπληρωματικά τις δυνατότητες που παρέχει το ΕΣΠΑ.
Στο σχέδιο που μας παρουσιάστηκε υπάρχει η αναφορά για την εκπόνηση ενός επιχειρησιακού σχεδίου με το όνομα ΕΛΛΑΔΑ αλλά χωρίς καμία διευκρίνηση.
Επίσης απουσιάζει η κοστολόγηση των αρμοδιοτήτων που μας μεταφέρονται. Για την σημερινή Κυβέρνηση (όταν ήταν στην αντιπολίτευση) ήταν αδιαπραγμάτευτη οποιαδήποτε υποχώρηση Σήμερα με το σχέδιο δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη παρά μόνο της μείωσης των δαπανών του Κράτους .
Δεν είναι δυνατόν να καταστεί δυνατή οποιαδήποτε αλλαγή- μεταρρύθμιση εάν πρώτα δεν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ κεντρικού κράτους και Αυτοδιοίκησης , γιατί πως μπορούμε να μιλάμε για εμπιστοσύνη εάν ακόμη και σήμερα γίνονται προσπάθειες αφαίρεσης από την Αυτοδιοίκηση πόρων. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα το ελληνικό πολιτικό σύστημα δεν είναι άλλο από την έλλειψη εμπιστοσύνης του πολίτη. Και αντί αυτό το πρόβλημα να γίνει η βάση στην οποία θα δομηθεί η νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση διαπιστώνουμε καθημερινά ότι το πολιτικό σύστημα προσπαθεί να μεταθέσει τις ευθύνες του χρησιμοποιώντας την έκθεση του συνηγόρου του πολίτη που αναφέρεται στην Αυτοδιοίκηση ως άλλοθι, για την έλλειψη εμπιστοσύνης της κοινωνίας απέναντι στο πολιτικό σύστημα.
Είναι δυνατόν να καταστρατηγείται το άρθρο 102 του Συντάγματος από το ίδιο το κράτος είναι δυνατόν να ψηφίζεται νόμος για την απόδοση των χρημάτων από τα τέλη κυκλοφορίας και αμέσως μετά άλλο νόμος να αναιρεί τον προηγούμενο. Μπορούμε κυρίες και κύριοι συνάδελφοι να εκπέμψουμε εμπιστοσύνη στους πολίτες εάν το ίδιο το κράτος δεν είναι συνεπές απέναντι στην εγγύτερη μορφή εξουσίας προς τον πολίτη την τοπική αυτοδιοίκηση.
Όσον αφορά το χωροταξικό μέρος του σχεδίου νόμου Καλλικράτης για το Νομό Καρδίτσας υπάρχει η πρόβλεψη δημιουργίας έξι Δήμων. Θεωρώ κατ’ αρχήν ότι εσκεμμένα υπήρξε η ιδιαίτερα μεγάλη καθυστέρηση δημοσιοποίησης του χωροταξικού από την πλευρά του Υπουργείου παρά τις περί του αντιθέτου δεσμεύσεις του. Και το σημαντικό είναι ότι παρά την υπερβολική καθυστέρηση δεν αποφεύχθηκαν οι προχειρότητες και οι αστοχίες όπως η εκ παραδρομής, όπως παραδέχθηκε ο Υπουργός, αναγραφή του ονόματος Παμίσου αντί του Μουζακίου στο νέο διευρυμένο Δήμο, ή ο μη χαρακτηρισμός της Αργιθέας ως ορεινή περιοχή.
Δημιουργεί μεγάλα ερωτηματικά ο νέος χάρτης διότι οι Δήμοι που σχεδιάστηκαν δεν θα μπορέσουν όλοι με τα σημερινά δεδομένα σε καμιά περίπτωση να ανταποκριθούν στο κριτήριο της Βιωσιμότητας αλλά και της επαρκούς λειτουργιάς όπως άλλωστε προβλέπει και το σχέδιο Νόμου για τις απαραίτητες υπηρεσίες που θα πρέπει να έχουν οι νέοι Δήμοι, όπως:
α)Προγραμματισμού και Ανάπτυξης
β) Οικονομική υπηρεσία
γ) Τεχνική υπηρεσία(πολεοδομία )
δ) Τεχνολογίας, Πληροφορικής και Επικοινωνιών
ε) Διαφάνειας
στ) Νομικής υποστήριξης
ζ) Διοίκησης – Διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού
η) Άσκησης Κοινωνικής Πολιτικής
θ) Περιβάλλοντος – Πολιτικής Προστασίας
ι) Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού, Νέας Γενιάς
και ια) Γεωργίας, Κτηνοτροφίας και Αλιείας
Είναι επίσης προκλητικό το γεγονός ότι αγνοήθηκε με το νέο χάρτη κάθε οικονομική, αλλά και οποιαδήποτε άλλη συναλλαγή Δημοτών με τους κοντινότερους Δήμους
Με βάση το σχέδιο Νόμου Καλλικράτης οι αρμοδιότητες που μεταφέρονται στους νέους Δήμους (όπως άλλωστε ήδη σας ανέφερα χωρίς φυσικά να έχει προηγηθεί η απαραίτητη κοστολόγηση) δημιουργούν μεγάλες ανάγκες στις οποίες δεν είναι δυνατόν να ανταποκριθούν όλοι οι Δήμοι που σχεδιάστηκαν για το Νομό μας . Είναι προφανές ότι στη λογική των ισχυρών και αποτελεσματικών Δήμων, η δημιουργία 4 μεγάλων κεντρικών δομών (Δήμων) χωρίς την κατάργηση των υπαρχόντων ΟΤΑ, αλλά την ένταξή τους ως αυτοδύναμων ενοτήτων στις νέες Δομές (στη λογική των τοπικών Δήμων), αποτελεί την πλέον αξιόπιστη πρόταση. Μ’ αυτό τον τρόπο επιτυγχάνουμε να δημιουργήσουμε ισχυρές και αποτελεσματικές δομές που είναι ικανές να ανταποκριθούν στην αποστολή που τους θέτει ο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, χωρίς να απολεσθεί το μεγάλο πλεονέκτημα της Αυτοδιοίκησης που είναι η εγγύτητα προς τον πολίτη.
Άλλωστε έμμεσα αυτό κάνει και το σχέδιο Νόμου Καλλικράτης όταν στο άρθρο 95 παρ 2 αναφέρει τα εξής: Σε περίπτωση κατά την οποία σε δήμους, του ίδιου νομού, δεν υφίστανται υπηρεσίες με επάρκεια υλικοτεχνικής υποδομής και προσωπικού, προς άσκηση των πρόσθετων αρμοδιοτήτων που απονέμονται σε αυτούς με το άρθρο 94, περιλαμβανομένων και των τεχνικών υπηρεσιών, για τις σχετικές αρμοδιότητες παρέχεται, υποχρεωτικώς, διοικητική υποστήριξη από το δήμο της έδρας του νομού ή από άλλο εγγύτερο δήμο,
όπως αυτός ορίζεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, η οποία εκδίδεται μέχρι 31.10.2010
Όμως από την στιγμή που το σχέδιο Καλλικράτης κινείται στην λογική δημιουργίας και μικρότερων Δήμων με κριτήρια ορεινότητας νομίζω ότι είναι αναγκαία η δημιουργία ενός έβδομου Δήμου που ικανοποιεί τα παραπάνω κριτήρια με επαρκή στοιχειά βιωσιμότητας και είναι ο Δήμος που θα απαρτίζεται από την συνένωση των Δήμων της Λίμνης Σμοκόβου
Με την λογική της βιωσιμότητας αλλά και της αναπτυξιακής προοπτικής σε μια περιοχή με μεγάλα πλεονεκτήματα θα μπορούσε να δημιουργηθεί ακόμη ένας Δήμος αυτός της περιοχής Σελλάνων Παμίσου
Το Υπουργείο πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του την επιθυμία πολλών Δήμων που ζητούν να τους δοθεί η δυνατότητα να επιλέξουν οι ίδιοι με ποιο Δήμο θα συνενωθούν. Όπως επίσης είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επιτραπεί η κατάτμηση Δήμων, ώστε αν αρθούν αδικίες και αστοχίες του ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, προκειμένου να ενταχθούν δημοτικά διαμερίσματα στο Δήμο που πραγματικά ανήκουν, πχ Καστανιά
Στο Νόμο μας τα Δημοτικά Συμβούλια έχουν ήδη πάρει αποφάσεις. με επαρκή και τεκμηριωμένα επιχειρήματα όσον αφορά την χωροταξία για να γίνουν δεκτά από το Υπουργείο.
Ακόμη ας μου επιτραπεί να σας αναφέρω ζητώντας και την δική σας σύμφωνη γνώμη ότι στο τελικό κείμενο που θα στείλουμε θα συμπεριλάβουμε δυο αναφορές μια για να μην καταργηθεί ο ΦΟΔΣΑ και μια για να μην καταργηθούν οι ΤΕΔΚ